Op 28 februari organiseerde Fietsforum Tilburg een informatieve en amusante avond over het opkomende fenomeen fietssnelwegen in het Boulevard Café.
Theo Smeele leidde de avond in en we kregen een internetfilmpje te zien van de website fiets file vrij met de bedoeling de fietssnelweg al enige visuele bekendheid te geven. Wim Bot, lobbyist van de Fietsersbond, wist vervolgens de fietssnelweg in woord en beeld duidelijker te maken en te promoten.
Fietsen wordt steeds meer hip, hot en sexy
De eerste “cycleway” blijkt al rond 1900 in Californië te zijn aangelegd. Tegenwoordig is de fiets een zeer vitale mobiliteitsschakel. Het potentieel voor de fietsroutes is groot en groeit nog, bijv. met de e-bike. Fietsen wordt steeds meer hip, hot, sexy, een lifestyle. Moderne jongeren in de steden hechten steeds minder aan de auto, maar kiezen voor ov en fiets. Autofabrikanten hebben dat in de gaten en proberen wortel te schieten in de fietsindustrie door overnames.
Zo’n 16 snelfietsroutes zijn er al in Nederland. Mooie voorbeelden: Den Haag – Leiden en Arnhem – Nijmegen. Maar de aanleg gaat niet zonder slag of stoot. Je moet de routes mentaal op de kaart weten te zetten, bij investeerders, beleidsmakers en bij potentiële gebruikers. Investeren in fietssnelwegen blijkt uiteindelijk financieel veel op te leveren: men laat de auto staan en veel hoger opgeleiden zien de voordelen ervan. Men bereikt makkelijker het reisdoel, heeft vaak minder reistijd, men investeert in de eigen gezondheid en het milieu profiteert door minder CO2-uitstoot.
Pieter Goossens (Samenwerkingsverband Regio Eindhoven) vervolgde met een verhaal over twee fietssnelwegen-in-wording: Helmond – Eindhoven en Valkenswaard – Eindhoven. De routes zijn bekend, liggen er al voor een deel, maar moeten opgewaardeerd worden. Een probleem is dat er in het eerste voorbeeld met 4 gemeentes een overeenkomst moet komen en in het tweede met 3. Je moet met politiek en bestuur een convenant zien te vinden. Nut en noodzaak dien je aan te tonen, want het gaat niet alleen om de promotie van de fiets, maar om mobiliteit in het algemeen (ov – auto – fiets).
Pieter pleitte ervoor om gewoon van een fietspad te spreken om onnodige problemen met bestuurders, ambtenaren en omwonenden te voorkomen (“Is een snelfietsroute er vooral voor bromfietsen en motoren of alleen voor racefietsen?”).
Het fietspad loopt zo recht mogelijk, zonder belemmeringen, moeilijke bochten of obstakels en heeft mooi, glad asfalt. Je gaat met je minstens 3,5 m brede fietssnelweg voor een deel door het buitengebied en je moet dus ook zorgen voor de sociale veiligheid en bijv. voor verlichting d.m.v. sensoren. Waarschijnlijk moet de verlichting ’s nachts helemaal uit.
Jace van de Ven las een mooi verhaal voor over een fietstocht door Noord-Spanje met veel modder en afzien: geen fietssnelweg in zicht; wel geregeld de weg kwijt, letterlijk en figuurlijk.
Na de pauze en de prettige muziek van Rob Rieter kwam Toon Zijlstra (lid van FietsForum Tilburg) aan het woord. “We willen in 2013 een regionale visie op fietssnelwegen ontwikkelen en deze eind dit jaar aanbieden aan de provincie”. We denken aan hoofdverbindingen voor functioneel fietsverkeer, ontbrekende schakels in het fietsnetwerk. Daarbij streven we niet naar voorzieningen van deur tot deur en we willen geen stad en land vernielen. De zaal wordt vervolgens uitgenodigd om met voorbeelden te komen en enthousiast komt men met allerlei mogelijkheden en ideeën. Toon Zijlstra blijkt de meeste al in zijn presentatie te hebben opgenomen. Hij richt zich vervolgens op een voorbeeldproject: een fietssnelweg tussen Tilburg en Waalwijk, een gebied met 280.000 inwoners en 150.000 werkplekken. Er is een groot fietspotentieel, o.a. voor Efteling, Blauwe Meer, Tweestedenziekenhuis (in Waalwijk en Tilburg), scholen (Rooi Pannen, Moller Lyceum).
Drie mensen van het FietsForum hebben de route geïnventariseerd. Hij ligt er al, maar er zijn problemen: gaten, scheuren, moeilijke bochten, verkeerslichten, 16 voorrangsborden, vaak oversteken, te smal, fouten in de wegstructuur en niet herkenbaar als snelfietsroute. Een herkenbare, bijv. groene kleur voor de fietssnelweg, zou wenselijk zijn.
Er ontstaat opnieuw een levendige discussie met nieuwe ideeën en vragen. Tilburg – Waalwijk, leisure-boulevard, wordt gezien als een goede, functionele route om verder uit te werken. Een proef met bodemwarmte voor het onderhoud zouden we op deze route kunnen beproeven.
Jace van de Ven besluit de avond met een humoristisch verhaal over een fietstocht in Spanje, 30 jaar geleden, waar ook Koos, de agressieve fietser, het tenslotte redt dankzij de goede zorgen en massages van Hetty, de echtgenote van Jace. Rob Rieter laat tenslotte liefelijke (fiets)klanken horen via zijn nieuwe mini-muziekinstallatie.
Na de bijeenkomst is in de wandelgangen te horen dat het idee “fietssnelwegen” zeker een vervolg moet krijgen, om te beginnen met het door Toon beschreven project.
De bovenstaande bijdrage komt van Leon van Berkel, lid van het FietsForum Tilburg en medeorganisator van de beschreven bijeenkomst.