Op het fietspad is het de laatste jaren veel drukker geworden. Naast gewone fietsen zijn er tegenwoordig steeds meer andere voertuigen die gebruik maken van het fietspad. Welke voertuigen zijn dit en wie heeft nu eigenlijk welke plek op de weg / fietspad?
Fietspaden
Er zijn in Nederland verplichte fietspaden (1), onverplichte fietspaden (2) en fiets/bromfietspaden (3). Alle drie hebben ze een eigen bord. (Bron: Fietsersbond).
De e-bike (geen kenteken)
Bij een e-bike (elektrische fiets) stopt de trapondersteuning bij 25km per uur. E-bikes worden toegelaten op elk type fietspad. Fietsforum Tilburg ziet veel voordelen van e-bikes, omdat fietsen op deze manier toegankelijker wordt voor meerdere doelgroepen en hoopt dat de fiets en e-bike een vanzelfsprekende keus worden boven de auto voor de korte- en middellange afstanden.
De speedpedelec (geel kenteken)
Deze snelle elektrische fiets (high speed e-bike) geeft ondersteuning geeft tot maximaal 45 km per uur. De speedpedelec wordt volgens de wet gezien als bromfiets en mag daardoor niet op het fietspad (1) rijden, maar alleen op het fiets/bromfietspad (3) en op de rijbaan. In sommige gemeenten worden Speedpedelecs middels aangepaste verkeersborden wel toegestaan op het fietspad. Op een fiets/bromfietspad (3) binnen de bebouwde kom mag men maximaal 30 km/u, op een fiets/bromfietspad buiten de bebouwde kom is de maximale snelheid 40 km/u. Op de rijbaan mag wel 45km per uur worden gereden.
In sommige gemeentes (bijv. Utrecht) bestaat de mogelijkheid om ontheffing aan te vragen voor het fietspad. Reden hiervoor is dat de speedpedelec in theorie 45 km per uur zou moeten kunnen halen, maar dit in de praktijk niet haalt (bron). Een speedpedelec rijder voelt zich erg kwetsbaar op de rijbaan tussen auto’s die 50 km per uur (of harder) rijden. De provincie Brabant overweegt een pilot uit te voeren voor ontheffing. Fietsforum Tilburg steunt dit initiatief en is van mening dat de speedpedelec een goede positie op de weg verdient. 80% van de speedpedelec rijders gebruikt de speedpedelec in plaats van de auto (bron) en dat past bij de visie van Fietsforum Tilburg om fietsgebruik te bevorderen.
Fatbike (geen kenteken)
Een fatbike is een fiets met dikke banden. Ooit ontworpen om off-road te kunnen rijden in de woestijn zijn ze nu, door hun stoere uitstraling, erg gewild onder jongeren. Bovendien hoef je er geen helm op en hebben ze daardoor de snorfiets verdrongen. Fatbikes vallen onder categorie elektrische fietsen en mogen dus niet harder dan 25km per uur. Fatbikes komen regelmatig in het nieuws. In dit artikel leest u meer over de prijs van de fatbike vergeleken met de ‘gewone’ e-bike en of goedkoop duurkoop is. In dit artikel uit het AD leest u dat de wethouder van Rotterdam de opkomst van de fatbike zorgwekkend vindt omdat ze vaak worden opgevoerd, niet voldoen aan de regels en een gevaar op de weg vormen. In dit artikel leest u dat 43 gemeenten een brandbrief hebben gestuurd naar de minister. Een van de redenen is dat op fatbikes die een gashendel hebben niet of nauwelijks getrapt hoeft te worden. In dit artikel wordt de vraag gesteld of maatregelen als een leeftijdsgrens of snelheidslimiet zin hebben. Op 18-11-2023 publiceert Het Parool een artikel over de jacht van de politie op fatbikes.
Fietsforum Tilburg is van mening dat er niks mis is met de fatbike, mits men zich aan de regels houdt en maximaal 25km per uur rijdt. Een fatbike met gashendel waardoor men niet of nauwelijks hoeft te trappen en daarbij een hoge snelheid haalt, vindt Fietsforum Tilburg een gevaar op de weg, zowel voor de berijder (zonder helm!) als voor de overige weggebruikers.
LEV’s (nog geen kenteken)
De afkorting LEV staat voor Lightweight Electric Vehicles; in het Nederlands vaak vertaald door Licht-elektrische voertuigen. Het verschilt per land en per publicatie welke voertuigen hieronder gerekend worden. Het gaat om voertuigen als de e-(bak)fiets met trapondersteuning, de e-step, Segway, de BSO-bus en de bakfiets voor goederen. In Nederland mogen LEV’s die door de minister van Infrastructuur en Waterstaat zijn aangewezen als bijzondere bromfiets gebruik maken van de openbare weg. Dat betekent dat deze voertuigen moeten zijn goedgekeurd door de RDW. Vanaf januari 2022 mogen LEV’s gebruik maken van het fietspad (1).
Op 3 november 2023 heeft het demissionaire kabinet ingestemd met een kentekenplicht voor bijzondere bromfietsen. Dit zou per 1 juli 2024 ingaan. U leest er meer over in dit artikel uit het Brabants Dagblad.
De (elektrische) snorfiets (blauw kenteken)
Snorfietsen, -scooters en voertuigen met een maximumsnelheid van 25 km per uur hebben een blauwe kentekenplaat en mogen op het fietspad (1) rijden. Sinds je op een snorfiets een helm op moet (m.i.v. 1-1-2023), is de belangstelling ervoor sterk afgenomen.
De bromscooter en brommer (geel kenteken)
Bromscooters, -fietsen en voertuigen met een maximumsnelheid van 45 km per uur hebben een gele kentekenplaat en moeten op het fiets/bromfietspad (3) rijden. Zij mogen niet op het fietspad.
Conclusie
Het wordt niet alleen drukker op het fietspad, maar er ontstaan ook meer verschillen in snelheid en in gewicht van de voertuigen die van het fietspad gebruik mogen maken. En dan hebben we ook nog de deelfietsen die her en der achtergelaten worden. Zowel landelijk als lokaal vraagt zowel het gebruik van het fietspad als het parkeren van fietsen, actieve aandacht van de wegbeheerders. Voorkomen moet worden dat sommige gebruikersgroepen het fietspad gaan mijden omdat ze het niet meer veilig genoeg vinden.